Anız Yakılmasının Önlenmesine Dair Valilik Tebliği

Amaç: Madde 1- Genelgenin amacı, tarımsal üretimin ana kaynağı olan toprağın biyolojik, kimyasal        ve fiziksel  yapısının  korunarak,  doğal  denge  içerisinde  toprağın  verimin  sürdürülebilirliği  için  gerekli önlemleri  almak,  hububat  tarımında  hasadı  takiben  toprağın  yapısına  ve  çevreye  vereceği  zarar  göz önüne  alınarak,  anız  yakılmasının  önlenmesi  için  alınacak  alternatif  tedbirlerle  ilgili  olarak,  teknik elemanların, çiftçilerin eğitilmesini ve kamuoyunun bilgilendirmesini sağlamaktır. Kapsam: Madde 2- Bu Genelge yukarıda açıklanan amacın gerçekleşmesini sağlamak için, İlimiz mülki hudutları dâhilinde;  anız  yakılmasının  önlenmesi  konusunda  yapılacak  çalışmalar  ve  kontrol  hizmetlerinin yürütülmesi ile ilgili usul ve esasları kapsar. Kanuni Dayanak : Madde3- a- Eğitim Yayım Çalışması Yapılmasına İlişkin Kanuni Dayanak : 08.07.2011  tarih  ve  B.12.0.HKM.0.02.144/MEV-2008-236/88  sayılı  Bakanlık  Taşra  Teşkilatı  Görev Yönergesi'  nin  7.  maddesi  2.bendinin,  "d"  şıkkı  "ürün  kaybını  ve  ekolojik  sisteme  zarar  verici faaliyetleri önleyici işlemleri, mevzuatı çerçevesinde yürütmek" görevi Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürlüğü'nün görevleri arasında açıklanmıştır. b- Cezai İşlemlerle İlgili Kanuni Dayanaklar: 1- 2872 sayılı Çevre Kanunu' nun, Ek-1 Maddesi (Ek: 26/4/2006 – 5491/23 md.)  (c) bendinde "Anız yakılması, çayır  ve meraların tahribi  ve erozyona  sebebiyet  verecek  her türlü  faaliyet  yasaktır. Ancak, ikinci  ürün  ekilen  yörelerde  Valiliklerce  hazırlanan  eylem  plânı  çerçevesinde  ve  Valiliklerin sorumluluğunda kontrollü anız yakmaya izin verilebilir." açıklamasına göre "ikinci ürün ekilişi yapılan illerde, Valilik Makamının izni ile kontrollü anız yakmaya izin verilebilir" 2-  Çevre  ve  Şehircilik  Bakanlığının  her  yılın  31  Aralık  tarihli  Resmi  Gazetede  yayınlanan  ilgili tebliğinin, ( l ) bendinde "anız yakanlara her dekar için belirlenen idari para cezası verilir. Anız yakma fiilinin orman ve sulak alanlara bitişik yerler ile meskûn mahallerde işlenmesi durumunda ceza beş kat artırılır."

3- 6831 sayılı Orman Kanunu'nun ilgili hükümleri. 4- 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 32. maddesi. Madde 4- Genel Hükümler ve Biçerdöver Sahiplerinin Anız Yakılmasını Önlemesi Konusundaki Sorumlulukları 1-  Hasat  edilen  ürüne  ve  çevreye  zarar  vermemek için ilgililerce  yangın tehlikesine  karşı,  yerinde  ve zamanında her türlü tedbir alınacaktır. 2- Operatör belgeli sürücüler tarla ve ürün durumu ile arazi yapısını dikkate alarak, anızın yakılmasına meydan vermeyecek en uygun yükseklikten biçim yapacaklardır. 3- Ormana bitişik hububat tarlalarında ürün sahipleri ve Muhtarlar, hasadı müteakip yanıcı maddelerden (anızlardan)  arındırılmış  5-10  metre  genişliğinde  pullukla  sürülmüş  bant  oluşturulmasını sağlayacaklardır. Orman içi ve kenarı tarlalarda anız, ot ve çalı yakılmaması sağlanarak aksine hareket edenleri Muhtarlar, Jandarma ve Orman İşletme Müdürlüklerine bildireceklerdir. 4- Anız yakılmasının önlenmesinin daha etkin hale getirilebilmesi için diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlar ile  Ziraat  Odası  Başkanlıklarından  yapılacak  eğitici  eleman  talepleri  Tarım  ve  Orman  Müdürlüğünce karşılanacaktır. 5- Anız yakılması sonucunda meydana gelecek orman yangınları ve zararları hakkında, İl ve İlçe Tarım ve  Orman  Müdürlüklerince  eğitim  çalışmaları  yapılacak  ve  5442  sayılı  İl  İdaresi  Kanununun  66. maddesinin  verdiği  yetkiye  dayanılarak  alınacak  karar  ve  hazırlanan tebliğin Kaymakamlıklarca  halka duyurulması  sağlanacaktır.  Anız  yakılmasının  yasaklanması  işleminin  Mahalle  Muhtarlıklarınca  ilan edilmesi sağlanacak ve yasaklamalara uymayanlar hakkında İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğünce 2872 sayılı  Çevre  Kanununun  ilgili  maddeleri  ve  Orman  İşletme  Müdürlüklerince  6831  sayılı  Orman Kanununun ilgili maddelerine göre cezai müeyyideler uygulanacaktır. 6- Kırsal alanda çalışan biçerdöverler dahil tüm araçlarda yangın söndürücü bulundurulması hususu İl ve İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri ve Muhtarlarca ilgililere duyurulacaktır. 7-  Müftülüklerce, camilerde anız yangınları ile ilgili vaaz verilecektir. 8-  6831  sayılı  Orman  Kanunu  gereğince,  devlet  ormanlarında  belirlenen  konaklama  yerleri  dışında gecelemek, ocak yerleri dışında her türlü ateşin yakılması ile anız veya benzeri bitki örtüsünün yakılması yasaklanmış  olup  bu  hususun  takibi  Mahalle  Muhtarlığı,  Orman  İşletme  Müdürlüğü,  Jandarma Komutanlığı ve Emniyet Müdürlüklerince yapılacaktır. 9-  Kontrol  görevlileri,  halkın  ve  Mahalle  Muhtarlıklarının  uyarılması,  anız  yakma  yasağı  ve  tarla temizlikleri,  orman  piknik  mesire  yerleri  dışında  ateş  yakma,  konaklama  ve  gecelemeler  ile  orman alanlarında dikkatli davranılması için gerekli ikazı yapacaktır. Madde  5- Kamu  Kurum  ve  Kuruluşlarının  Anız  yakılmasının  Önlenmesi  Konusundaki Sorumlulukları: 1- İl Tarım ve Orman Müdürlükleri ve Ziraat Odası Başkanlığı a- Çiftçi eğitim programlarında anız yangınlarının önlenmesi konularına geniş bir şekilde yer verilerek zararları detaylı olarak anlatılacaktır. b-Yapılacak  eğitim  ve  yayım  çalışmalarında,  yerel  yönetim  imkanları  ve  sivil  toplum  örgütlerinin katkıları sağlanarak çevreye duyarlılık yaygınlaştırılacaktır. 2- Karayolları Şube Müdürlüğü ve Şeflikleri Havayı kirleten anız yangınları, zaman zaman karayollarında görüşü azaltmakta bu durum trafik kazaları ile  can  ve  mal  kayıplarına  sebep  olmaktadır.  Karayolları  Şube  Müdürlüğünce  yol  şevlerindeki  otlar temizlenerek,  yanıcı  materyaller  kaldırılacak  ve  yol  kenarlarına  anız  yangınlarının  zararları  ile  ilgili uyarıcı levhalar asılacaktır. 3- İl Jandarma Komutanlığı ve İl Emniyet Müdürlüğü a)- Hasat  öncesinde,  hasat esnasında  ve  sonrasında  kontrol  ve  devriye  görevleri arttırılacaktır. Yangın vukuunda  ve  istenildiği  takdirde  yangından  etkilenen  canlı  ve  cansız  varlıklar  için  araç  ve  personel yardımında bulunacaklardır. b)- Alınan önlem ve duyurulara rağmen, anız yangınlarına sebep olanlar hakkında yasal işlem yapılmak üzere tutulan tutanak ve yangına ilişkin tüm deliller İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğüne gönderilecektir. 4- Orman İşletme Şeflikleri ve Müdürlükleri Orman Kanununun ilgili maddeleri doğrultusunda anız yakılmasının yasak olduğu yerleşim birimindeki çiftçiler,  anız  yakılması  neticesinde  meydana  gelebilecek  orman  yangınları  konusunda bilgilendirileceklerdir.  Mahalle  toplantıları  şeklinde  yapılacak  bu  bilgilendirmeye  İl/İlçe  Tarım  ve Orman Müdürlükleri teknik elemanları  da  katılacaktır. Hasat  öncesinde,  hasat esnasında  ve  sonrasında yangın  duyuruları  yapılıp  denetimler  arttırılarak  yangına  sebebiyet  verenler  hakkında  yasal  işlem yapılacaktır.  Alınan önlem ve yapılan duyurulara rağmen anız yangınına sebep olanlar hakkında anız yangının orman alanına 4  km  ve  daha  az mesafede  olması  halinde 6831  sayılı Orman Kanunu'nun ilgili  hükümleri doğrultusunda  cezai  işlem  uygulanacaktır.  Anız  yangınının  orman  alanına  4  km'  den  daha  uzak  bir mesafede olması halinde yangına ait tutulan tutanak ve her türlü deliller cezai işlem uygulanmak üzere İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğüne gönderilecektir. 5- Belediye Başkanlıkları Anız  yakılmasının  önlenmesine  yönelik  olarak  Valiliğimizce  yayınlanan  bu  Tebliğ  ve  Çevre  Kurulu Kararlarının,    kamuoyu  ve  ilgililerin  bilgilendirilmesi  için  ilan  edilecektir.  Belediye  mücavir  sınırları içerisindeki anız yangınlarının söndürülmesi için itfaiye birimlerinin müdahalesi sağlanacaktır. 6- Mahalle Muhtarlıkları Anız  yakılmasının  önlenmesine  yönelik  olarak  Valiliğimizce  yayınlanan  bu  Tebliğ  ve  Çevre  Kurulu Kararlarını  kamuoyu  ve  ilgililerin  bilgilendirilmesi  için  ilan  edilecektir.  Anız  yangınlarına  sebebiyet verenleri en kısa sürede belirleyerek ivedilikle ilgili makamlara bildireceklerdir. 7- İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü a)-Hasat  öncesinde,  hasat  döneminde  ve  hasat  sonrasında  yangın  duyuruları  yapılarak  denetimler arttırılacak,  yangına  sebebiyet  verenler  hakkında  yasal  işlem  yapılacaktır.  Anız  yangınlarının önlenmesine ilişkin ilgili kurumlar ile koordinasyon içinde çalışmalar yapılacaktır. b)- Yasaklara uymayanlar hakkında ilgili kurumlarca 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun ilgili hükümleri doğrultusunda cezai işlem uygulanacaktır. c)-2872  sayılı  Çevre  Kanunu'nun  20.  Maddesine  dayanılarak  2024  yılında  Kanun'a  aykırılık  halinde uygulanacak  idari  para  cezaları  her  yıl  31  Aralık  tarihli  Resmi  Gazetede  yayınlanan  ilgili  tebliğ  ile belirlenmiştir.  Söz  konusu  tebliğde  "Bu  Kanunun  Ek-1  Maddesinin  c  bendine  aykırı  olarak  anız yakanlara her dekar için ilgili tebliğde belirtilen idari para cezası verilir" hükmü ile "Anız yakma fiilinin orman  ve  sulak  alanlara  bitişik  yerle  ile  meskun  mahallerde  işlenmesi  halinde  ceza  beş  kat  arttırılır" açıklaması yer almaktadır. d)- Yapılan çalışmalara ait  uygulama  raporları Aralık ayı itibarı ile  İl Tarım  ve Orman Müdürlüğüne gönderilecektir.  Türlü  sebepler  ile  meydana  gelebilecek  anız  yangınlarının  komşu  tarlaya  geçmesini engelleyecek  şekilde  hububat  tarlalarında  yanıcı  maddelerden  (anızlardan)  arındırılmış  5-10  metre genişliğinde  pullukla  sürülmüş  emniyet  bandı  oluşturulması  sağlanacaktır.  Tarla  sahipleri  tarafından hasadı müteakip, gölge tavında yapılacak bu uygulama Muhtarlar, Çiftçi Malları Koruma Başkanlıkları (Bekçiler)  tarafından  kontrol  edilecektir.  Bu  tedbiri  almayan  çiftçilere  anız  yakılmasına  sebebiyet verdikleri  gerekçesi  ile  5326  Sayılı  Kabahatler  Kanunun  32.  Maddesi  gereğince  Anız  yakma  fiilinin işlendiği yıl için geçerli olan idari para cezası uygulanacaktır.